Brunei ya da resmî adıyla Brunei Barış Ülkesi Devleti, Brunei Darü`s-Selam Devleti Güneydoğu Asya`da Borneo adasında yer alan sultanlık. Ülkenin tek komşusu Malezya`dır. Başkenti Bandar Seri Begavan`dır. İslami monarşi ile yönetilen ülkenin resmi dili ise Malayca`dır.
Dünyanın en zengin isimleri arasında yer alan Brunei Sultanı Hassanal Bolkiah, eski gazeteci Malezyalı Azrinaz Mazhar Hakim ile 2005 yılında 3. evliliğini yapmıştır.
Tarihi
Brunei’nin 15. asra kadar olan tarihi hakkında pek fazla malumat bulunmamaktadır. İslamiyet’in buralarda yayılmasından sonraki tarihi kesin olarak bilinmektedir. İslamiyet’in kabulünden sonra dinin icabı olarak birlik beraberlik içerisinde hareket ederek bölgenin en güçlü devleti olan Brunei- Borneo Adasının tamamına yakın bir kısmını idaresi altında bulunduruyordu. İslamiyet’in düşmanları dolayısıyla da Brunei Devletinin düşmanları ülkeyi daima zayıflatmaya çalışmışlardır. On dokuzuncu asrın sonunda iyice zayıflatılan ülkede 1888 senesinde İngiltere hâkimiyetini tesis etmiştir. 1959 senesinde kabul edilen bir anayasa gereğince Brunei Sultanlığı yarı demokratik bir sistemle iç işlerinde bağımsız dış işlerinde İngiltere’nin himâyesinde olan bir devlet olarak son şeklini almıştır.
Coğrafya
Güney Çin Denizine kıyısı olan iki parçalı toprak üzerinde kurulmuş olan ülkenin yüzey şekilleri fazla farklılık göstermez. Batı kesimleri alçak ovalar ve bataklıklarla kaplı olan ülkenin doğu kesimleri ise pek fazla yüksek olmayan dağlarla kaplıdır. En yüksek noktası Labi Hılls Tepesi olup, 396 m yüksekliğindedir. Önem arz eden akarsuları; Belait ve Tutong’dır. Gölleri mevcut değildir. Ekvator bölgesine yakın olduğu için Brunei’de bütün sene boyunca bol yağışlı, nemli ve sıcak bir iklim hüküm sürer. Senelik ortalama yağış miktarı sahil kesimlerinde 2500 mm civarında, iç kesimlerde de 3800 mm olan ülkenin senelik sıcaklık ortalaması ise,27°C civarındadır. Gür ormanlarla kaplı olan ülke petrol, tabiî gaz gibi yeraltı madenleri bakımından da çok zengindir. Ormanlardan elde edilen kauçuk gibi pek çok ürün Brunei’nin tabii zenginliklerini teşkil etmektedir.
Ekonomi
Brunei Darussalam 11,9 milyar Dolarlık milli hasılasıyla dünyanın 115. büyük ekonomisidir. Kişi başına düşen milli gelir 30,800 Dolar seviyesindedir. Satın alma paritesine göre kişi başı milli geliri 48,800 Dolar seviyesine ulaşmakta olup, bu alanda dünyada 5. sıradadır. Ekonomisi 2010 yılında % 0,49 oranında büyüme kaydetmiştir. Petrol ve doğalgaz milli hasılasının yaklaşık yüzde 65’ini oluşturmaktadır. Güneydoğu Asya’da 3. büyük petrol üreticisidir. Sıvılaştırılmış gaz üretiminde ise dünyada 4. sıradadır. Petrol dışı sanayiyi tarım, ormancılık, balıkçılık ve tekstil oluşturmaktadır.
Dış yatırımlara ormancılık ve balıkçılık dışında açıktır ve % 100 yabancı hisseye izin vermektedir. Kar transferi serbesttir ve yabancı işçi çalıştırma olanakları bulunmaktadır.
Enflasyon oranı % 2,7; işsizlik oranı ise % 3,7’dir.
Dış borcu bulunmamaktadır.
2010 yılında 10,75 milyar Dolar ihracat; 2,62 milyar dolar ithalat yapmıştır. Petrol ve doğalgaz ihracat gelirlerinin % 90’ından fazlasını oluşturmaktadır. Başlıca ithalat kalemleri makine parçaları, ulaşım araçları ve gıda mallarıdır.
Siyasi Görünüm
Siyasal rejimi anayasal monarşi olarak tanımlanmaktadır. Yönetim gücü, aynı zamanda Başbakan, Savunma Bakanı, Maliye Bakanı, Silahlı Kuvvetler Komutanı ve dini otoritenin başı da olan Sultan Hasansal Bolkiah’ta toplanmıştır. Bolkiah ülkenin İngiltere’den bağımsızlığını kazandığı 1984 yılından bu yana ülkenin sultanıdır.
Üyeleri Sultan tarafından atanan ve Sultanın başkanlık ettiği Bakanlar Konseyi yürütmeden sorumludur.
Sultanın atadığı 29 üyeden oluşan Yasama Konseyi her yıl bir kez oturum yapmaktadır. Danışma organı niteliğindedir.
Yargı bağımsızdır. Ancak, Sultanın yasal dokunulmazlığı bulunmaktadır.
1962 yılından bu yana ülkede seçim yapılmamıştır.
Nüfus
264.000 civarında olan nüfusunun, yarısından fazlasını Malezyalılar dörtte birini Çinliler az bir kısmını ise yerli Dayak kabîlesi teşkil eder. Halkın büyük bir çoğunluğu Müslüman olup çok az miktarda ise Budist ve Putperest bulunmaktadır. Genellikle köylerde dörtgen biçiminde yapılmış ahşap evlerde yaşayan halkın başlıca gıda maddeleri arasında pirinç ve balık gelmektedir. Resmî dili Malaysia dili olmasına rağmen, İngilizce ve Çince de yayın olarak kullanılan lisanlardandır. Başlıca şehirleri başkenti olan Bandar Seri Begawan, Burnei kasabası petrol merkezi olan Kuala Belait ve Seria şehirleridir.
