Cebeli Tarık Ülke Rehberi

Cebelitarık, 1704 tarihinden beri Birleşik Krallık`ın idaresinde olan ve Cebelitarık Boğazı`nda yer alan şehirdir.

Eski çağdaki adı Calpe`dir. Şimdi ise Arap komutanı Tarık bin Ziyad`ın adını taşır. Tarık boğazın güvenliğini sağlamak için burada bir kale yaptırmıştır. Cebelitarık1462`de Araplardan İspanyollara geçmiş, 1502`de resmen İspanyol topraklarına katılmıştır. 24 Temmuz 1704`te İngiltere-Hollanda deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir.1705 tarihindeki Ultrecht Antlaşmasıyla İspanya kaleyi İngiltere`ye iade etmeyi kabul etmiştir.

Cebelitarık`ın statüsü iki ülke, İspanya ile İngiltere arasında hala tartışılmaktadır. Kendi isteğiyle İngiliz sömürgesi olarak kalmak isteyen Cebelitarık, 6 km² yüzölçümü, 35.000 nüfusuyla ülke olarak bayrağı ve marşı olan Cebelitarık Dünya üzerinde küçük bir alan zaptetmesine rağmen iki ülke arasında zaman zaman büyük sorunlara neden olmaktadır.

Cebelitarık en yüksek noktası 405 m yükseklikteki Gün Tepesi olan kireçtaşından meydana gelen bir dağ kütlesidir. 800 m enindeki bu yassı kaya kütlesinin doğu ve kuzeyi diktir. Sarp yamaçlarda çok az kaynak bulunan bölgede su ihtiyacını karşılamak için özellikle doğu kesimlerde 15,5 hektarlık yağmur depolama havuzları vardır. Cebelitarık şehri bölgenin nispeten daha düz olan kuzeybatı kesimindedir.

Yirmi beş tür memeli hayvan yaşamakta olup, Avrupa’da maymunların serbest olarak yaşadıkları biricik noktadır.

Yazları sıcak ve hemen hemen yağışsız, kışlar yaza oranla daha ılık ve yağışlı geçer. Sonbahar ve ilkbahar mevsimleri de ılık ve yağışlıdır. Büyük ağaçlar ve ormanlık yerlerin bulunmadığı bölgede ancak çiçek açan bitkiler yetişmektedir. Bu çiçeklerden İberiz gibraltarice isminde olanı, Avrupa’nın başka yerinde yetişmemektedir.

Toprakları hem küçük hem de verimsiz olan Cebelitarık’ta bütün gıda maddeleri ile mamul eşya ithal edilir. 1705-1955 seneleri arasında serbest bir liman şehri olan Cebelitarık bu zamandan sonra bir turizm şehri ve gemiler için ikmal limanı vazifelerini görmektedir. Yakıt ikmali yapan gemilerden elde edilen kazanç turizm gemilerinin yanı sıra ekonominin temel direği İngiltere’nin yaptığı yardımlardır. Cebelitarık tarih boyunca ve hâlen dünyanın en iyi tahkim edilmiş bölgelerinin başında gelmektedir.

31.300 civarında olan bir nüfusa sâhiptir. 1704’te İngilizlerin işgali üzerine halk İspanya’ya kaçmıştır. Daha sonra serbest bölge ilân edilmesi üzerine Cenovalılar, İspanyollar ve Yahudiler gelip yerleşmişlerdir. Süveyş Kanalının açılmasıyla önemli bir liman hâlini almıştır. 5-15 yaş arasında öğrenim parasız ve mecburidir.

Ülkede 14 ilk ve 7 yüksek devlet okulu vardır. İngilizce resmî dili olmasına rağmen halkın büyük bir kısmı İspanyolca konuşmaktadır. % 8’i Müslüman olan halkın kalanı Katolik mezhebinde olan Hıristiyanlardır. Üç tane hastanesi vardır. Bunlardan biri akıl hastanesidir. Genellikle İngiliz kânunları uygulanır. Bir radyo ve televizyon istasyonu vardır. Günlük gazetelerin en büyüğü 3000 tirajlıdır.

İngiliz sömürgesi olan Cebelitarık’ın mevcut anayasası 1964’te hazırlanmıştır. Bölge aynı zamanda garnizon komutanlığı vazifesini de yapan Genel Vali tarafından yönetilir. Yürütme yetkileri vali başkanlığındaki 9 üyeli bir hükûmet tarafından icra edilir. Yasama meclisi 11 üye ile bir sözcüden meydana gelmektedir. Bu meclislere seçilebilmek için rüştünü ispat etmiş İngiliz vatandaşı olmak ve bir sene (12 ay) Cebelitarık’ta ikamete etmiş olmak gereklidir. Hâlen faaliyet gösteren iki siyasi parti mevcuttur.